맹자의 표현을 인용한 표현일 건데 원문대로 인용한 건 아니고 좀 응용하는 식으로 인용한 거.
'여민동락'부터가 맹자에서 가장 유명한 표현 중 하나고.
孟子謂宋句踐曰, "子好遊乎? 吾語子遊. 人知之亦囂囂, 人不知亦囂囂." 曰, "何如斯可以囂囂矣?" 曰, "尊德樂義, 則可以囂囂矣. 故士窮不失義, 達不離道. 窮不失義, 故士得己焉, 達不離道, 故民不失望焉. 古之人得志澤加於民, 不得志修身見於世. 窮則獨善其身, 達則兼善天下.
맹자께서 송구천(전국시대의 유세객)에게 말씀하셨다.
"그대는 유세를 좋아하십니까? 내가 유세에 대해 한 말씀 드리자면, 다른 사람들이 내 유세를 알아들어도 스스로 만족하고, 알아듣지 못해도 스스로 만족해야 합니다."
이에 (송구천이) 말하기를,
"어떻게 해야 스스로 만족할 수 있습니까?"
(맹자께서) 말씀하셨다.
"덕을 드높이고 의를 즐기면 스스로 만족할 수 있습니다. 그리하면 선비는 곤궁해도 의를 버리지 않고, 출세해도 도를 버리지 않습니다. 선비란 곤궁해도 의를 버리지 않고, 출세해도 도를 멀리하지 않습니다. 선비는 궁해도 의를 버리지 않기에 지조를 지키고 출세해도 도를 멀리하지 않기에 백성이 실망하지 않는 겁니다.
옛 사람들은 자신의 뜻을 얻으면 백성에게 더 많은 은혜를 베풀고, 뜻을 얻지 못하면 스스로의 몸가짐을 바로 하여 스스로를 드러냈습니다. 궁할 때면 오직(홀로) 스스로를 선하게 하고, 영달하면 천하 사람들 모두를 선하게 이끈 것입니다"
- 맹자 진심 상
독선기신 역시 맹자에 나오는 표현인데.
이게 근데 원래 맹자 원문에서는 위에 있듯 '자기 한몸의 몸가짐이나 처신을 바로 한다'는 정도의 뉘앙스로 쓰였는데.
이후 시대가 지나면서 뜻이 좀 변해서 '세상이 어떻고 남이 저쩌든 자기 몸에만 신경쓴다' 내지는 '자기만이 옳다고 생각한다'는 부정적 의미로 바뀌긴 했지.
우리가 잘 아는 '독선적이다'라는 표현이 바로 독선기신에서 나온 표현이고...
TMI: '유세'라는 단어도 오늘날에는 선거유세로 더 익숙한 단어지만 원래는 중국 전국시대에 제후들을 설득하거나 조언을 하는 유세객들에게서 유래한 단어임. 그래서 사기나 전국책 같은 전국시대 중국의 기록을 보면 "누구가 어느 왕에게 유세하며 말했다'는 표현이 많고 정사 삼국지에서도 심심찮게 볼 수 있지.
풀어주니 이해가 잘 된다 고마워
풀어주니 이해가 잘 된다 고마워
ㅇㄷㅇㄷ